dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka Katedra i Klinika Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Prezes Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu, POLSPEN

Czym jest syndrom poszpitalny i kogo może dotyczyć?

Syndrom poszpitalny to okres osłabienia rozpoczynający się po przyjęciu do szpitala i trwający długo po zakończeniu hospitalizacji (2; 3). Jest to niezależny czynnik ryzyka ponownej hospitalizacji i powikłań (4) . Szacuje się, że nawet co 5 pacjent wymaga kolejnej hospitalizacji w ciągu 30 dni od wypisu, przy czym zaledwie 10-35% rehospitalizacji wynika z początkowej diagnozy. Oznacza to, że nawet w 90% przypadków pacjenci wracają do szpitala z przyczyn zupełnie innych niż choroba pierwotna. Etap zwiększonego ryzyka ponownej hospitalizacji stabilizuje się w okresie 7 tygodni po wypisie (4) .

Podłożem znacznego osłabienia po hospitalizacji jest zarówno choroba podstawowa wraz ze stanem zapalnym, jak i:

• nieadekwatna podaż białka i energii,
• nieadekwatna długość i struktura snu w trakcie hospitalizacji,
• nasilony niepokój (aktywacja układu współczulnego, osi HPA)
• oraz unieruchomienie (bedrest - bierność ruchowa) (ryc. 1).

Wszystkie te czynniki prowadzą do nasilenia szeregu zmian, w tym w układzie sercowo-naczyniowym, immunologicznym a także do nasilenia katabolizmu w konsekwencji prowadząc do częstszych zdarzeń niepożądanych i rehospitalizacji w przypadku pacjentów wypisanych ze szpitala.  

Osłabienie po hospitalizacji jest zjawiskiem od dawna znanym, zwłaszcza w obszarach terapeutycznych związanych z urazami zwłaszcza w chirurgii czy intensywnej terapii (ICU-acquired weakness) a także w obszarach związanych z leczeniem chorób przebiegających z ogólnoustrojowym stanem zapalnym np. w onkologii (zespół przewlekłego zmęczenia) (1) . Taki pacjent po wypisie ze szpitala znajduje się przede wszystkim pod opieką lekarza pierwszego kontaktu, stąd szczególna rola lekarzy medycyny rodzinnej w monitorowaniu przebiegu procesu rekonwalescencji oraz podjęcia adekwatnych działań w celu obniżenia ryzyka wystąpienia syndromu poszpitalnego.

Ryc.1. Hospitalizacja jako przyczyna zmian prowadzących do wzrostu częstości występowania niepożądanych zdarzeń medycznych oraz wzrostu rehospitalizacji. Adaptacja z CARABALLO, C. et al., 2019 (4) .

Artykuł sponsorowany przez Nutrica Polska