Leczenie bólu w COVID-19 [Edycja XI]

Trwająca pandemia wirusa SARS-CoV-2 sprawia że do naszych gabinetów zgłasza się wielu Pacjentów podejrzanych o rozwój Covid-19. Wśród problemów, z którymi zgłaszają się oni do lekarzy rodzinnych, ból stanowi istotny fragment. Literatura naukowa, analizując wpływ wirusa SARS-CoV-2 postuluje dwa główne mechanizmy rozwoju bólu w przebiegu infekcji wirusem SARS-CoV-2. Jest to wpływ tego wirusa bezpośrednio na receptory ACE, w tym również pewien neurotropizm samego wirusa oraz towarzyszące mu objawy bólu neuropatycznego występujące u części Pacjentów, jak również aktywizacja makrofagów. Wraz z innymi komórkami układu odpornościowego, produkują one mediatory zapalne, które mogą aktywizować procesy związane z tworzeniem się bólu, w tym bólu przewlekłego.

Aktualne obowiązujące wytyczne związane z leczeniem stadium bezobjawowego lub skąpo objawowego, a więc dotyczącego stadium, które podlega kontroli w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, zwracają uwagę na możliwość stosowania leków przeciwgorączkowych, takich jak paracetamol, ibuprofen i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne w leczeniu SARS-CoV-2. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że w ostrej fazie choroby Pacjenci zgłaszają liczne dolegliwości bólowe w zakresie klatki piersiowej, mięśni w zakresie okolicy około-kręgosłupowej, wreszcie w zakresie okolicy nosa i zatok. Każdorazowo należy więc właściwie dobierać stosowany lek przeciwbólowy, pomiędzy paracetamolem a innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, tak, aby uzyskać optymalny dla Pacjenta efekt przeciwbólowy. Jednocześnie należy pamiętać, iż na pierwszym etapie leczenia nie są wskazane do stosowania glikokortykosteroidy. Stosowany może być wyłącznie budezonid wziewny. W związku z powyższym, jedynym efektem przeciwzapalnym, który możemy uzyskać w ramach praktyki w podstawowej opiece zdrowotnej jest efekt wywoływany przez NLPZ.

Drugim elementem związanym z bólem dotyczącym Pacjentów zakażonych wirusem SARS-CoV-2 jest tzw. long-Covid. Przedłużające się objawy Covid-19 powinny nas każdorazowo skłaniać do oceny Pacjenta pod kątem rozwijanych przez niego powikłań choroby, w tym np. powikłań kardiologicznych lub neurologicznych. Niemniej jednak można przypuszczać, że w części przypadków objawy te będą związane właśnie z występowaniem long-Covid. Wytyczne NICE dotyczące leczenia i diagnostyki long-Covid wskazują, iż nie można jednoznacznie określić, której grupy Chorych (tzn. Chorych o łagodnym przebiegu, czy o poważnych powikłaniach) będą dotyczyły następstwa Covid-19, w tym long-Covid. Dlatego niezwykle istotne jest, aby nie zakładać wstępnie, iż np. osoby o dużo cięższym przebiegu Covid-19 będą prezentowały bardziej nasilone objawy. Często objawy nasilone prezentować będą Pacjenci o łagodniejszym przebiegu samej infekcji wirusem SARS-CoV-2.

Wśród wymienianych przez NICE częstych symptomów long-Covid oraz zespołu post-Covid znajdują się uogólnione dolegliwości bólowe, ból klatki piersiowej, ból głowy, ból brzucha, bóle mięśni i stawów. Każdorazowo Pacjentów tych należy diagnozować w kierunku możliwych powikłań po Covid-19 oraz rozważyć wskazania do zastosowania możliwie pilnej fizjoterapii po Covid-19.